പിന്നീട് വാല്മീകി ശിഷ്യനായഭരദ്വാജനോടൊപ്പം തമസാനദിയില്‍ കുളിക്കാന്‍ പോയി. തമസാനദിയിലെ പരിശുദ്ധമായ തെളിനീര് കണ്ട് വാല്മീകി ശിഷ്യനോട് പറഞ്ഞു. ഭരദ്വാജ പ്രസന്നവും രമണീയവുമാണ് ഈ നദിയിലെ ജലം. ഇത് സജ്ജനങ്ങളുടെ മനസ്സുപോലെ തെളിവുള്ളതാണ്. ഞാന്‍ ഈ തമസാനദിയുടെ തീര്‍ത്ഥത്തില്‍ കുളിക്കട്ടെ.
ഇതിലെ കഥ സര്‍വ്വവ്യാപിയാണ്. ഗാന്ധര്‍വ്വ വിവാഹം എല്ലാവരും കേട്ടിട്ടുണ്ട്. പരിത്യക്തയാകുന്ന ശകുന്തള തന്‍റെ കൈവശമുള്ള അടയാളമോതിരത്തെക്കുറിച്ചുപറഞ്ഞതും അതു ദുര്‍വ്വാസാവിന്‍റെ ശാപം കാരണം നഷ്ടമായതും ഈ സമയം അശരീരിയായി ഇത് ദുഷ്യന്തന്‍റെ മകനും ഭാര്യയുമാണെന്ന് ബോധ്യപ്പെടുത്തുകയും ശകുന്തളയെ മകനോടുകൂടി ദുഷ്യന്ത്യന്‍ സ്വീകരിക്കുന്നിടത്ത്നാടകത്തിന്‍റെ പരിസമാപ്തിയും എല്ലാവര്‍ക്കും കേട്ടുകേള്‍വിയുണ്ട്.
‘മാരയന്തിതി മര്‍മ്മ’ എന്നശ്ലോകം വ്യാഖ്യാനിക്കുന്നത്, ഏതിനുണ്ടാകുന്ന അഭിഘാതം മരണത്തിനു കാരണമാവുന്നോ അതാണ് മര്‍മ്മം എന്നാണ് . ‘ജീവസ്ഥാനം തു മര്‍മ്മം’ എന്നാല്‍ ജീവന്‍റെ സ്ഥാനം പ്രാണന്‍റെ സ്ഥാനമെന്നര്‍ത്ഥമാവുന്നു. ആയുര്‍വേദ ശാസ്ത്ര പ്രകാരം മര്‍മ്മങ്ങള്‍ 107എണ്ണം.
നൂറ്റാണ്ടുകള്‍ക്ക് മുമ്പെ പറഞ്ഞു വെച്ച കാര്യങ്ങള്‍ക്ക് നാം ഇനിയും തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടില്ലാത്ത ഒട്ടനവധി ശാസ്ത്രീയമായ വശങ്ങള്‍ ഉണ്ടെന്ന വസ്തുത, ശാസ്ത്രത്തിന്‍റെ ന്യൂനതയല്ല മറിച്ച് കാലത്തെ അതി ജീവിക്കാനുള്ള ആയുര്‍വേദത്തിന്‍റെ സമൃദ്ധിയാണ് എന്നറിയുക.
ബാണഭട്ടന്‍റെ രണ്ടാമത്തെ കൃതിയായ കാദംബരിയാണെങ്കില്‍ എഴുത്തുകൊണ്ട് പൂര്‍ണ്ണമാകില്ലെങ്കിലും അലങ്കാരവിശേഷങ്ങള്‍കൊണ്ടും വര്‍ണ്ണനാപാടവംകൊണ്ടും കഥാസങ്കല്പംകൊണ്ടും പൂര്‍ണ്ണമാണ്. കഥ ഗുണാഠ്യന്‍റെ ബൃഹത്കഥയിലേതാണെങ്കിലും ബാണഭട്ടന്‍റെ ആഖ്യാനശൈലിയിലൂടെ മഹത്തരമായിതീര്‍ന്നിരിക്കുന്നു.
വിദ്യാരംഭസമയത്ത് ഗുരുക്കള്‍ക്ക് വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ ഗുരുദക്ഷിണസമര്‍പ്പിക്കാറുള്ളതുപോലെ പ്രത്യേകമുറകള്‍ പുതുതായി പഠിപ്പിക്കുന്ന വേളയിലും, കളരിയില്‍ ഒരു ഘട്ടം പഠനം പൂര്‍ത്തിയാക്കിയാല്‍ വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ പഠിച്ച വിദ്യകള്‍ പൊതുവായി പ്രദര്‍ശിപ്പിക്കാറ് പതിവുണ്ട്.
മുപ്പത് മീറ്റര്‍ നീളവും 12 മീറ്റര്‍ ഉയരവുമുള്ള കരിങ്കല്ലില്‍ പശുവതാസ്ത്രത്തിന് വേണ്ടി ശിവനെ പ്രീണിപ്പിക്കാന്‍ കൈലാസത്തില്‍ കൊടും തപസ്സുചെയ്യുന്ന അര്‍ജ്ജുനനെയും, വരം നല്കുന്ന ശിവനെയും,അതിനോടനുബന്ധിച്ച മറ്റുകഥകളെയും എത്ര ചേതോഹരമായാണ് ശില്പികള്‍ ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നതെന്നോര്‍ക്കുമ്പോള്‍ ആരും അറിയാതെ കലാകാരന്മാരുടെ മുമ്പില്‍ തല കുനിക്കും.
കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെടുന്നതോടെ ഒരാളുടെ വികാരവിചാരങ്ങള്‍ നഷ്ടമാകുന്നില്ല. വ്യക്തിത്വത്തില്‍ മാറ്റമുണ്ടാകുമെങ്കിലും അയാള്‍ ഒരു വ്യക്തി അല്ലാതാകുന്നില്ല. പലപ്പോഴും അയാളെ വേറിട്ട ഒരു വ്യക്തിയായി കാണുന്നതിനു പകരം ഒരു സമൂഹമായാണ് കാണുന്നത്.
ഇത് സുനിത ത്രിപ്പാണിക്കര. കണ്ണൂര്‍ ജില്ലയിലെ പയ്യന്നൂര്‍ കുഞ്ഞിമംഗലം സ്വദേശിനിയായ ചിത്രകാരി. കൈകള്‍ക്ക് സ്വാധീനമില്ല. വീല്‍ചെയറിലാണ്. വായയില്‍ കടിച്ചുപിടിച്ച് തൂലികയിലൂടെ ക്യാന്‍വാസില്‍ പകര്‍ത്തുന്നത് സ്വന്തം ജീവിതവും അനുഭവങ്ങളുമാണ്.
പൂന്താനത്തിന്‍റെ കാവ്യങ്ങള്‍ ഉദാത്തമായ ജീവിതദര്‍ശനത്തെ മാനവികതയുടെ ഉണ്മയെ അനുവാചകലോകത്തിന് പാടികേള്‍പ്പിക്കാനുള്ളതാണ് ഞാനെന്നും എന്‍റെ ധനമെന്നും. എനിക്കുള്ള സ്ഥാനമാനങ്ങളെന്നും ചിന്തിച്ച് തന്നിലേക്ക് ചുരുങ്ങുന്നവരുടെ അകക്കണ്ണ് തുറപ്പിക്കാനുള്ളതാണ്.
പാലക്കാട് ജില്ലയിലെ ചെറുപ്പുളശ്ശേരി അയ്യപ്പന്‍കാവിന് അടുത്താണ് ഉണര്‍വ് ചാരിറ്റബിള്‍ ട്രസ്റ്റ്. നിരവധി പേര്‍ക്ക് കൈത്താങ്ങായൊരു അഭയകേന്ദ്രം.
സ്കൂളില്‍ ഉപയോഗിക്കുന്ന പാല്‍ പായ്ക്കറ്റ് പല സ്കൂളുകളിലും ഇപ്പോള്‍ കത്തിക്കുകയാണ്. കണ്ണൂര്‍ ഐടിഐയെ പല കാര്യത്തിലും നമുക്ക് മാതൃകയാക്കാവുന്നതാണ്.
